Điểm qua 5 phương pháp sử dụng từ 着/zhe/ trong tiếng Trung một cách chi tiết nhất

Tập hợp Điểm qua 5 phương pháp sử dụng từ 着/zhe/ trong tiếng Trung một cách chi tiết nhất là vấn đề trong bài viết bây giờ của chúng mình Tablenow.vn. Theo dõi bài viết để đọc thêm nhé.

Hiểu và thành thạo kiến thức về cách dùng từ 着 trong tiếng Trung sẽ giúp bạn giao tiếp hiệu quả và đạt điểm cao trong kỳ thi Hán ngữ. Vậy 着 có bao nhiêu cách phát âm? Cấu trúc và cách dùng như thế nào? Hãy theo dõi bài viết dưới đây để Tablenow giải thích chi tiết nhé!

 Cách dùng của từ 着

I. 着 là gì?

Cách sử dụng từ 着 là gì? Làm thế nào để sử dụng 着? 着 thường được sử dụng như một trợ từ động thái trong tiếng Trung để diễn tả sự tiếp diễn của hành động hoặc trạng thái với nghĩa “đang” (tiếp tục, đang diễn ra). 着 thường đứng sau động từ, tính từ và không có bất kỳ thành phần nào được chèn vào giữa chúng.

Bên cạnh 着, các trợ từ động thái như 了 /le/, 过 /guò/ cũng thường được sử dụng. Trong đó, 过 dùng để chỉ hành động đã xảy ra và không còn tiếp diễn trong hiện tại.

Ví dụ: 

  • 他看着电影。/Tā kànzhe diànyǐng./: Anh ta đang xem phim.
  • 他们在聊着天。/Tāmen zài liáozhe tiān./: Họ đang trò chuyện.

Học về ngữ pháp sử dụng từ 着 trong tiếng Trung

II. Các hình thức đọc của 着

Khi nghiên cứu về việc sử dụng từ 着, bạn cũng cần xác định được cách đọc chính xác của 着. Trong tiếng Trung, 着 có đến 4 cách đọc khác nhau, mỗi trường hợp cụ thể sẽ có cách đọc tương ứng như sau:

着 /zhāo/ Trên một lĩnh vực nào đó đọc thay thế cho từ “招”.
  • 高着儿。/Gāozhāor./: Nước cờ cao.
  • 没着了。/Méi zhāo le./: Hết cách rồi.
着 /zháo/ Khi kết hợp với 得 và 了 làm bổ ngữ khả năng.
  • 他认识这么多人，肯定找得着。/Tā rènshi zhème duō rén, kěndìng zhǎo dezháo./: Anh ấy quen nhiều người như vậy, nhất định là tìm được.
Kết hợp với phó từ phủ định 不.
  • 你要的书我找了好几个书店，可是还买不着。/Nǐ yào de shū wǒ zhǎole hǎojǐ gè shūdiàn, kěshì hái mǎi bùzháo./: Cuốn sách bạn cần, tôi đã tìm khắp các hiệu sách mà vẫn không mua được.
着 /zhe/ Dùng sau động từ, chỉ sự việc đang được tiến hành.
  • 他们正谈着话。/Tāmen zhèng tánzhe huà./: Họ đang nói chuyện.
Biểu thị sự tiếp tục của trạng thái.
  • 门开着。/Mén kāizhe./: Cửa đang mở.
Dùng sau động từ trở thành giới từ, mang ý nghĩa là “theo”.
  • 小王总是顺着父母。/Xiǎowáng zǒngshì shùn zhe fùmǔ./: Tiểu Vương luôn thuận theo bố mẹ.
Dùng sau động từ hoặc tính từ để gia tăng ngữ khí, mang ý nghĩa là “đây, nhé”.
  • 听着。/Tīng zhe./: Nghe đây.
着 /zhuó/ Là giản thể của từ 著.
  • 穿着。/Chuānzhuó./: Ăn mặc.
  • 着墨。/Zhuómò./: Dính mực.

Trong bài viết này, Tablenow sẽ phân tích từ 着 với cách đọc “zhe”, vì đây là cách sử dụng phổ biến trong giao tiếp và trong kỳ thi HSK.

III. Cấu trúc, cách sử dụng từ 着 trong tiếng Trung

Để hiểu rõ cách sử dụng từ 着 một cách chính xác, bạn hãy tham khảo những kiến thức ngữ pháp quan trọng mà Tablenow chia sẻ dưới đây nhé!

1. 着 biểu hiện hành động đang diễn ra

Cách sử dụng từ 着: Thường được sử dụng sau động từ và các trạng từ (正在、在、正) để biểu thị hành động đang diễn ra, có thể kết thúc câu với 呢 để nhấn mạnh hành động đang diễn ra, hoặc để diễn tả cách ăn mặc,…

Công thức: 

Chủ ngữ + 正在/在/正 + Động từ + 着 + (Tân ngữ) + (呢)

(Động từ sử dụng 着 phải có tính chất tiếp diễn)

Ví dụ: 

  • 日明在做着作业。/Rìmíng zài zuòzhe zuòyè./: Nhật Minh đang làm bài tập về nhà (biểu thị hành động làm bài tập đang xảy ra và còn tiếp diễn).
  • 他正在唱着歌。/Tā zhèngzài chàngzhe gē./: Anh ấy đang hát. (Hành động hát đang xảy ra và còn tiếp diễn).

Các ví dụ về cách sử dụng từ 着 trong tiếng Trung

Ghi chú: Một số động từ không dùng 着 là các động từ phát sinh nhanh và các động từ tri nhận mà Tablenow đã sắp xếp lại trong bảng dưới đây. Bạn hãy học và nhớ để tránh sử dụng sai nhé!

STT Các động từ không dùng với 着 Phiên âm Nghĩa
Các động từ phát sinh nhanh
1 死 sǐ  Chết 
2 来 lái  Đến, tới
3 去 qù  Đi 
4 开幕 kāimù Diễn, mở màn
5 开始   kāishǐ  Bắt đầu
6 离开   líkāi  Rời xa
7 结业 jiéyè Tốt nghiệp
8 结束 jiéshù Kết thúc, hết, chấm dứt
Các động từ tri nhận
9 是 shì  Thì, là
10 认为 rènwéi  Cho rằng, cho là
11 知 zhī Biết, làm cho biết
12 知道 zhīdào Biết, hiểu rõ

Đối với các động từ ghép, cách sử dụng từ 着 là chèn vào giữa. Ví dụ: 

  • 洗着澡 /xǐzhe zǎo/: Đang tắm.
  • 聊着天 /liáozhe tiān/: Nói chuyện.
  • 上着课 /shàngzhe kè/: Đang vào học.

Xây dựng câu với việc sử dụng từ 着: 

  • 小月在上着课呢。/Xiǎoyuè zài shàngzhe kè ne./: Tiểu Nguyệt đang lên lớp.
  • 小明在洗着澡。/Xiǎomíng zài xǐzhe zǎo./: Tiểu Minh đang tắm.

2. 着 biểu thị sự tiếp diễn của trạng thái

Cách sử dụng từ zhe trong tiếng Trung (着): Thường được dùng sau động từ và tính từ. Trong trường hợp này không cần thêm các trạng từ như 正在、在、正 vào trước động từ và tính từ. Hãy tham khảo bảng dưới đây để biết cách sử dụng từ 着 một cách chính xác nhất:

Cấu trúc Ví dụ
Động từ + 着
  • 灯开着呢。/Dēng kāi zhene./: Đèn vẫn đang bật.
  • 她不爱运动，只喜欢睡着。/Tā bù ài yùndòng, zhǐ xǐhuān shuìzhe./: Cô ấy không thích vận động, chỉ thích ngủ.
Tính từ + 着
  • 这个房间还空着。/Zhège fángjiān hái kōngzhe./: Căn phòng này vẫn còn đang trống.
  • 小王办公室的灯还亮着。/Xiǎowáng bàngōngshì de dēng hái liàngzhe./: Đèn trong văn phòng của Tiểu Vương vẫn sáng.

Ghi chú: Khi diễn đạt sự tiếp diễn của trạng thái, thường sẽ thêm một số phó từ như: 一直  /yīzhí/, 总是  /zǒng shì/, 常常  /chángcháng/, 还  /hái/,… phía trước động từ hoặc tính từ.

Ví dụ: 

  • 他还红着脸向女孩表达了爱意。/Tā hái hóngzhe liǎn xiàng nǚhái biǎodále ài yì./: Anh ấy vẫn đỏ mặt khi bày tỏ tình cảm với con gái.
  • 天快亮了，他一直睡着觉。/Tiān kuài liàngle, tā yīzhí shuìzhe jiào./: Trời sắp sáng rồi mà cô ấy vẫn tiếp tục ngủ.

Các ví dụ về cách sử dụng từ 着

3. 着 biểu thị sự hiện tại

Cách sử dụng từ 着: Diễn tả sự tồn tại của một trạng thái nhất định, hành động đang diễn ra, xuất hiện nhiều,… 着 trong trường hợp này thường được sử dụng trong ngữ pháp câu hiện tại.

Cấu trúc Ví dụ
Địa điểm + Động từ + 着 + Danh từ (chủ thể tác động).
  • 教室里坐着王老师。/Jiàoshì lǐ zuòzhe Wáng lǎoshī./: Thầy Vương đang ngồi trong phòng học.
  • 这里住着一个外国人。/Zhèlǐ zhùzhe yīgè wàiguó rén./: Một người ngoại quốc đang sống ở đây.
Địa điểm + Động từ + 着 + Danh từ (vật chịu tác động).
  • 墙上挂着一幅画儿。/Qiáng shàng guàzhe yī fú huàr./: Trên tường treo một bức tranh.
  • 桌子上放着一杯茶。/Zhuōzi shàng fàngzhe yì bēi chá./: Một cốc trà đang để trên bàn.
Danh từ (Chủ thể tác động/Vật chịu tác động) + 在 + Địa điểm + Động từ + 着.
  • 小明还在床上躺着。/Xiǎomíng hái zài chuángshàng tǎngzhe./: Tiểu Minh vẫn đang nằm trên giường.
  • 我的衣服在行李方着。/Wǒ de yīfu zài xínglǐ xiāng fāngzhe./: Đồ của tôi vẫn đang để trong vali.

Sử dụng từ 着 để đặt câu

Ghi chú: Trong cấu trúc câu biểu thị sự hiện tại, trước danh từ chỉ địa điểm không có 在. Ví dụ: 

  • Câu đúng: 桌子上放着一本书。/Zhuōzi shàng fàngzhe yī běn shū./: Một cuốn sách đang để trên bàn.
  • Câu sai: 在桌子上放着一本书。

4. 着 dùng trong câu yêu cầu

Cách sử dụng từ 着 trong câu yêu cầu như thế nào? Hãy cùng Tablenow tham khảo công thức và ví dụ dưới đây:

Công thức: 

 Động từ/ Tính từ + 着

Ví dụ: 

  • 你听着，以后不能再迟到了。/Nǐ tīngzhe, yǐhòu bùnéng zài chídào le./: Em nghe đây, lần sau không được đến muộn nữa.
  • 你冷静着，别说。/Nǐ lěngjìngzhe, bié shuō./: Cậu yên lặng, đừng nói.
  • 慢着点儿，别跑。/Màn zhe diǎnr, bié pǎo./: Chậm chút, đừng chạy.

Mẫu câu về cách sử dụng từ 着

Ghi chú: Không được loại bỏ 着 sau động từ, trong khi đó, sau tính từ thì có thể bỏ 着, tuy nhiên ngữ khí cầu khiến sẽ bị suy giảm.

5. 着 dùng trong câu liên kết

Trong cấu trúc liên kết tiếng Trung, công thức và cách sử dụng từ 着 như thế nào? Hãy tham khảo bảng dưới đây nhé:

Công thức: 

Cấu trúc Cách dùng từ 着 Ví dụ
Động từ 1 + 着 + (Tân ngữ）+ Động từ 2 Biểu thị 2 động tác đồng thời xảy ra, một số trong chúng có thể được hiểu theo nghĩa “vì hành động 1 biểu thị hành động 2”.
  • 他抿着嘴笑。/Tā mǐnzhe zuǐ xiào./: Anh ta nhếch miệng cười.
  • 小王喜欢听着音乐做作业。/Xiǎo wáng xǐhuān tīngzhe yīnyuè zuò zuòyè./: Tiểu Vương thích nghe nhạc khi làm bài tập.
Biểu thị quan hệ mục đích giữa 2 hành động.
  • 开心着上班。/Kāixīnzhe shàngbān./: Vui vẻ đi làm.
  • 她忙着准备出发。/Tā mángzhe zhǔnbèi chūfā./: Cô ấy bận rộn chuẩn bị xuất phát.
Hành động 1 đang xảy ra thì xuất hiện hành động 2 chen vào.
  • 小月想着想着笑了起来。/Xiǎoyuè xiǎngzhe xiǎngzhe xiàole qǐlái./: Tiểu Nguyệt vừa nghĩ vừa cười.
  • 你不应该躺着看书。/Nǐ bù yìnggāi tǎngzhe kànshū./: Cậu không nên nằm đọc sách.
Tính từ + 着+ (Tân ngữ) + Động từ Biểu thị hành động đang xảy ra với trạng thái như thế nào.
  • 玲玲红着脸点了点头。/Línglíng hóngzhe liǎn diǎnle diǎntóu./: Linh Linh đỏ mặt e thẹn gật đầu.
  • 她急着去上班。/Tā jízhe qù shàngbān./: Cô ấy vội vã đi làm.

Động từ 1+ 着 + Động từ 2+ 着+ Động từ 3.

(Phía trước động từ 3 có thể thêm 就 hoặc 突然)

 Biểu thị động tác 3 đang xảy ra trong trạng thái hành động 1 và 2 cùng đồng thời diễn ra.
  • 他们说着笑着走进教室。/Tāmen shuōzhe xiàozhe zǒu jìn jiàoshì./: Họ vừa nói vừa cười đi vào lớp học.
  • 孩子哭着闹着叫妈妈。/Háizi kūzhe nàozhe jiào māma./: Đứa bé gào khóc ầm ầm gọi mẹ.
  • 我听着听着，突然懂了。/Wǒ tīngzhe tīngzhe, tūrán dǒngle./: Tôi cứ nghe cứ nghe rồi đột nhiên hiểu ra.

IV. Lưu ý về cách dùng từ 着

Cách đặt câu trong tiếng Trung với từ zhe (着) như thế nào? Để có thể áp dụng cấu trúc 着 một cách chính xác, bạn cần chú ý một số vấn đề sau:

  • Khi có 2 động từ cùng đồng thời xuất hiện thì 着 phải luôn đứng sau động từ thứ nhất.
    • Ví dụ đúng: 小明常常躺着上网。/Xiǎomíng chángcháng tǎngzhe shàngwǎng/: Tiểu Minh thường nằm lướt web.
    • Ví dụ sai: 小明常常躺上着网。
  • Trong kết cấu động tân hoặc động từ li hợp thì 着 phải đặt giữa động từ và tân ngữ.
    • Ví dụ đúng: 他们在上着班。/Tāmen zài shàngzhe bān./: Họ đang đi làm.
    • Ví dụ sai: 他们在上班着。
  • Sau 着 không dùng “在 + Địa điểm”.
    • Ví dụ đúng: 别在床上坐着吃饭。/Bié zài chuángshàng zuòzhe chīfàn./: Đừng nên ngồi ăn cơm trên giường.
    • Ví dụ sai: 别坐着在床上吃饭。
  • Nếu như sau động từ có bổ ngữ tiếng Trung thì không dùng 着.
    • Ví dụ đúng: 他等了你十年了。/Tā děngle nǐ shí niánle./: Anh ấy đã đợi cậu 10 năm rồi.
    • Ví dụ sai: 他等着你十年了。

V. Phân biệt cách dùng từ 着 với 在

Có rất nhiều bạn nhầm lẫn về cách dùng từ 着 và 在. Vậy để giúp bạn không sử dụng sai kiến thức này thì Tablenow sẽ hướng dẫn bạn phân biệt nhé!

  着 在
Từ loại Trợ từ Phó từ

Cấu trúc

 Động từ + 着 ⏩ Dùng để biểu thị động tác đang duy trì hoặc sự duy trì của trạng thái, thường thiên về miêu tả người, sự việc, sự vật. Ví dụ: 他们正谈着话呢。/Tāmen zhèng tánzhe huà ne./: Họ đang trò chuyện. 在 + Động từ ⏩Dùng để nhấn mạnh động tác đang tiến hành. Ví dụ: 小月在学习，你别打扰她。/Xiǎoyuè zài xuéxí, nǐ bié dǎrǎo tā./: Tiểu Nguyệt đang học bài, cậu đừng làm phiền cô ấy.
Tính từ + 着 ⏩ Dùng để biểu thị sự duy trì của trạng thái. Ví dụ: 夜深了，爸爸房间的灯还亮着呢。/Yè shēnle, bàba fángjiān de dēng hái liàng zhene./: Đêm đã muộn nhưng đèn phòng của bố vẫn sáng. Biểu thị động tác đang lặp lại. Ví dụ: 你又在笑什么呢？/Nǐ yòu zài xiào shénme ne?/: Cậu lại cười cái gì thế?

VI. Bài tập áp dụng cách sử dụng từ 着

Để giúp bạn củng cố hiểu biết về cách sử dụng từ 着, Tablenow cung cấp một số câu hỏi trắc nghiệm dưới đây. Hãy nhanh chóng rèn luyện ngay từ bây giờ nhé!

Đề bài: Chọn đáp án đúng: Các câu sau đã đúng về ngữ pháp chưa?

  1. 电视开着呢。(Diànshì kāizhe ne.)
  2.  
    1. Đúng
    2. Sai
  1. 外面的门关呢。(Wàimiàn de mén guān.)
  1.  
    1. Đúng
    2. Sai
  1. 桌子上放一支笔。(Zhuōzishanɡ fànɡ yì zhī bǐ.)
  1.  
    1. Đúng
    2. Sai
  1. 外面的雪一直下着。(Wàimiàn de xuě yìzhí xià zhe.)
  1.  
    1. Đúng
    2. Sai
  1. 他的左边坐着一个中国人。(Tā de zuǒbiɑn zuò zhe yí ɡe Zhōnɡɡuó rén.)
  1.  
    1. Đúng
    2. Sai
  1. 他哭说对不起。(Tā kū shuō duìbuqǐ.)
  1.  
    1. Đúng
    2. Sai

Đáp án: A – B – B – A – A – B

Do đó, Tablenow đã giải thích chi tiết về ngữ pháp sử dụng từ 着 trong tiếng Trung. Hy vọng những kiến thức được chia sẻ trong bài viết sẽ hữu ích cho những bạn đang học và luyện thi HSK.